Ksiądz i jego rola w ceremonii pogrzebowej
Wielu Polaków wychowanych w kulturze katolickiej deklaruje, że nie chcieliby oni pogrzebu świeckiego dla siebie, ani swoich bliskich. Chociaż trend ten zmienia się, to właśnie księża są wciąż osobami, które najczęściej prowadzą ceremonię pożegnalną. Jaka jest ich rola?
Ksiądz na pogrzebie
Msza żałobna w kościele katolickim to przede wszystkim liturgia słowa i ofiara eucharystyczna. Obrzędy zaczyna się jeszcze w kaplicy cmentarnej, gdzie bliscy mogą modlić się za zmarłego. Ksiądz odwiedza rodzinę i modli się razem z nią. Przed mszą trumnę przenosi się do kościoła (czasami podczas przenoszenia trumny śpiewane są psalmy żałobne), a przed ołtarzem umieszcza ją na podwyższeniu. Przy trumnie powinna palić się świeca. Ksiądz rozpoczyna mszę od powitania rodziny zmarłego i przekazania słów pocieszenia. Wspomina, czym jest śmierć dla katolika i rozpoczyna liturgię słowa. Następnie bliscy osoby zmarłej i pozostali uczestnicy mszy przyjmują Ciało Chrystusa, a kapłan poleca duszę zmarłego Bogu. Trumnę, zanim wyruszy na cmentarz, kropi jeszcze wodą święconą i okadza kadzidłem. Ksiądz prowadzi też procesję na cmentarz lub gdy do cmentarza trzeba dojechać – kondukt pogrzebowy do grobu. Podczas procesji mogą być śpiewane psalmy, czasami ksiądz wspólnie z żałobnikami odmawia chwalebne części różańca. Przy grobie kapłan wraz z rodziną i uczestnikami pogrzebu wspólnie modlą się, czasami wygłaszana jest jeszcze mowa pogrzebowa przez bliską zmarłemu osobę. Na koniec trumna składana jest do grobu.
Wsparcie dla rodziny
Zwyczajowo zmarłego chowa się w tej parafii, do której należał on za życia. Ksiądz zazwyczaj zna wtedy też jego krewnych, dlatego poza wypełnianiem obowiązków kapłańskich, jest również wsparciem dla samej rodziny. Osoba organizująca pogrzeb ustala z księdzem, jakie usługi pogrzebowe wybrała (np. dodatkowa oprawa muzyczna), oraz jak będą wyglądały kolejne etapy ceremonii. Często kapłan wspiera żałobników dobrym słowem jeszcze po zakończonej ceremonii, a w mniejszych miejscowościach uczestniczy też w stypie.